Thành Lập Công Ty Xây Dựng Có Vốn Đầu Tư Nước Ngoài

Sau sự kiện năm 2023, 2024 nhiều nguyên thủ quốc gia lớn đến thăm Việt Nam như ông Joe Biden – Tổng thống Mỹ, ông Vladimir Vladimirovich Putin – Tổng thống Nga… Việt Nam trở thành tâm điểm của nhiều thương vụ kinh doanh lớn, kéo theo đó là sự phát triển của lĩnh vực xây dựng. Dễ thấy rằng các nhà đầu tư nước ngoài cũng không muốn bỏ lỡ thời cơ, sẵn sàng đến Việt Nam để tìm kiếm cơ hội. Để giúp các nhà đầu tư nước ngoài dễ dàng hiểu và tiếp cận thị trường hơn, Pham Do Law sẽ cung cấp các thông tin liên quan đến điều kiện, quy trình, thủ tục, hồ sơ thành lập công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài ở Việt Nam theo đúng quy định của pháp luật.

Điều kiện thành lập công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài

Xây dựng là một lĩnh vực đặc thù, cần các nhà đầu tư có trình độ kỹ thuật xây dựng, kinh nghiệm quản lý trong lĩnh vực. Do đó, điều kiện mà Chính phủ Việt Nam đưa ra chỉ đơn giản như sau:

1. Điều kiện về quốc tịch của nhà đầu tư

Nhà đầu tư phải là các cá nhân hoặc tổ chức, công ty có quốc tịch là các quốc gia thành viên của các tổ chức thế giới WTO, ACIA, AFAS, VJEPA, VKFTA, CPTPP. Đây là các tổ chức mà Việt Nam đã tham gia và ký kết cam kết cho phép các nhà đầu tư của các nước thành viên được phép đầu tư ngành xây dựng tại Việt Nam.

2. Điều kiện về vốn

– Tỷ lệ sở hữu vốn của nhà đầu tư nước ngoài: Theo biểu cam kết của Việt Nam trong WTO thì hoạt động xây dựng không hạn chế tỷ lệ góp vốn của nhà đầu tư nước ngoài. Vì vậy, nhà đầu tư nước ngoài có thể sở hữu đến 100% vốn đầu tư trong công ty.

– Điều kiện về vốn tối thiểu: Pháp luật Việt Nam không quy định về vốn tối thiểu khi thành lập công ty, nhưng yêu cầu nhà đầu tư phải có đủ năng lực tài chính. Vậy như thế nào là đủ năng lực tài chính? Câu trả lời là còn tùy thuộc vào ý kiến riêng của từng địa phương dựa trên kế hoạch kinh doanh của nhà đầu tư. Theo kinh nghiệm của Pham Do Law, tính tới tháng 7 năm 2024 thì ở Hồ Chí Minh có thể chấp nhận mức vốn tối thiểu khoảng 8.000 -10.000 USD. Nhưng ở Hà Nội, nơi có sự chọn lọc nhà đầu tư tiềm năng cao thì vốn tối thiểu phải từ 250.000 USD – 500.000 USD trở lên.

– Chứng minh năng lực tài chính: Theo kinh nghiệm của Pham Do Law thì có thể cung cấp xác nhận số dư ngân hàng (đối với nhà đầu tư cá nhân); Báo cáo tài chính 2 năm gần nhất (đối với nhà đầu tư là công ty và tổ chức). Ngoài ra, Luật đầu tư của Việt Nam còn quy định là nhà đầu tư có thể chứng minh năng lực tài chính bằng: cam kết hỗ trợ tài chính của công ty mẹ; cam kết hỗ trợ tài chính của tổ chức tài chính; bảo lãnh về năng lực tài chính của nhà đầu tư. Nhưng trên thực tế thì rất khó áp dụng, hầu như chỉ áp dụng với nhà đầu tư lớn hoặc có thương hiệu đủ uy tín để chứng minh với Cơ quan cấp phép.

3. Điều kiện về phạm vi ngành nghề được phép kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng

Theo quy định tại Biểu cam kết của Việt Nam trong WTO thì nhà đầu tư chỉ được phép hoạt động trong các lĩnh vực sau đây:

• Thi công xây dựng nhà cao tầng (CPC 512);
• Thi công xây dựng các công trình kỹ thuật dân sự (CPC 513);
• Công tác hoàn thiện lắp đặt (CPC 514,516);
• Công tác hoàn thiện công trình nhà cao tầng (CPC 517);
•  Các công tác thi công khác (CPC 511, 515, 518).

Ngoài ra, theo quy định tại khoản 1 Điều 83 Nghị định 15/2021/NĐ-CP[1] thì sau khi thành lập công ty, nếu doanh nghiệp có vốn nước ngoài tham gia hoạt động xây dựng thuộc các trường hợp sau thì phải có chứng chỉ năng lực xây dựng phù hợp:

– Khảo sát xây dựng;

– Lập thiết kế quy hoạch xây dựng;

– Thiết kế, thẩm tra thiết kế xây dựng;

– Tư vấn quản lý dự án đầu tư xây dựng;

– Thi công xây dựng công trình;

– Tư vấn giám sát thi công xây dựng công trình;

– Kiểm định xây dựng;

– Quản lý chi phí đầu tư xây dựng.

Các cách thức và quy trình thành lập công ty xây dựng có vốn nước ngoài

Tại Điều 24 Luật Đầu tư 2020, quy định về các hình thức thành lập công ty có vốn đầu tư đầu tư tại Việt Nam gồm:

• Đầu tư thành lập tổ chức kinh tế (Tức là thành lập công ty có vốn trực tiếp nước ngoài)
• Đầu tư góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp (Tức góp thêm vốn hoặc mua lại phần vốn góp/cổ phần của công ty 100% vốn Việt Nam để trở thành doanh nghiệp có vốn nước ngoài)

Pham Do Law sẽ đi sâu vào phân tích quy trình, hồ sơ, tài liệu cần chuẩn bị để thành lập công ty xây dựng theo 2 cách thức trên.

1. Cách 1: Thành lập công ty có vốn trực tiếp nước ngoài

1.1. Quy trình xin thành lập công ty xây dựng có vốn trực tiếp nước ngoài:

Bước 1: Nộp hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (IRC)

– Thời gian: 15 ngày làm việc. (Đây là thời gian cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo quy định của pháp luật. Trên thực tế, Pham Do Law thấy rằng thời gian cấp phép sẽ tùy thuộc vào từng địa phương. Có địa phương sẽ nhanh hơn và cũng có địa phương sẽ lâu hơn. VD: Thời gian thông thường ở Hồ Chí Minh sẽ là 10-12 ngày làm việc)

– Nơi nộp hồ sơ: Nộp hồ sơn xin cấp IRC ở sở kế hoạch và đầu tư cấp tỉnh (nếu trụ sở công ty ở ngoài khu công nghiệp), Nếu trụ sở công ty nằm trong khu công nghiệp thì sẽ phải nộp hồ sơ tại Ban quản lý khu công nghiệp).

– Hình thức nộp đơn: Trực tiếp

Bước 2: Nộp đơn xin cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (ERC)

– Thời gian: 3 ngày làm việc theo quy định của pháp luật. Nhưng thực tế thường kéo dài hơn thành 5-7 ngày làm việc, vì sau khi thành lập công ty, Cơ quan cấp phép sẽ gửi kết quả qua đường bưu điện, nên cần phải theo quy trình của vận chuyển bưu chính, nên phải mất thêm 2-3 ngày để bạn nhận được kết quả (Nhưng tiện lợi hơn so với việc phải xếp hàng dài cả ngày để đợi kết quả đúng không?)

Nơi nộp hồ sơ: Nộp hồ sơ online qua website: https://dangkyquamang.dkkd.gov.vn/  cho Phòng đăng ký kinh doanh của Sở kế hoạch và đầu tư.

Bước 3: Thực hiện các thủ tục cần tuân thủ sau khi thành lập công ty

(Tham khảo: Những việc cần làm sau khi thành lập công ty)

Bước 4: Góp vốn

Mở tài khoản vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (DICA) tại 1 ngân hàng duy nhất ở Việt Nam để chuyển số tiền vốn đã đăng ký trên IRC, ERC từ tài khoản ngân hàng của nhà đầu tư đến tài khoản DICA. Đối với các dự án thông thường thì thời hạn góp vốn điều lệ là trong vòng 90 ngày kể từ ngày thành lập công ty trên ERC.

1.2. Tài liệu cần chuẩn bị

Khi sử dụng dịch vụ thành lập công ty xây dựng có vốn nước ngoài của Pham Do Law thì nhà đầu tư chỉ cần chuẩn bị các tài liệu sau:

1. Hồ sơ pháp lý của nhà đầu tư cá nhân:

– Hộ chiếu: Hợp pháp hóa lãnh sự nếu ở nước ngoài, Bản sao có chứng thực nếu đang ở Việt Nam (2 bản)

– Xác nhận số dư tài khoản ngân hàng: Bản hợp pháp hóa lãnh sự và dịch công chứng sang tiếng Việt (1 bản)

2. Hồ sơ pháp lý của nhà đầu tư là Tổ chức/công ty:

– Giấy phép kinh doanh: Hợp pháp hóa lãnh sự và dịch công chứng sang tiếng Việt (2 bản) 

– Xác nhận số dư tài khoản ngân hàng HOẶC báo cáo tài chính 2 năm gần nhất: Bản hợp pháp hóa lãnh sự và dịch công chứng sang tiếng Việt (1 bản)

– Hộ chiếu của người đại diện của công ty mẹ (Giám đốc/CEO/Người được ủy quyền): Hợp pháp hóa lãnh sự nếu ở nước ngoài, Bản sao có chứng thực nếu đang ở Việt Nam (2 bản)

3. Biên bản ghi nhớ (MOU) Hoặc hợp đồng thuê văn phòng và các tài liệu chứng minh quyền sử dụng hợp pháp bất động sản: Bản chính/bản sao có chứng thực. Có thể thuê văn phòng ảo, văn phòng chia sẻ nếu bạn chưa chọn được địa chỉ làm trụ sở công ty.
4. Hộ chiếu/CMND của người đại diện theo pháp luật của công ty Việt Nam (Bỏ qua tài liệu này nếu người đại diện theo pháp luật của công ty Việt Nam đồng thời là nhà đầu tư hoặc người đại diện của nhà đầu tư): Hợp pháp hóa lãnh sự nếu ở nước ngoài, Bản sao có chứng thực nếu đang ở Việt Nam (2 bản). 

Các tài liệu còn lại sẽ do Pham Do law chuẩn bị như:

1. Văn bản đề nghị thực hiện dự án đầu tư   
2. Đề xuất thực hiện dự án đầu tư 
3. Giấy ủy quyền thực hiện thủ tục xin xin cấp IRC
4. Thuyết minh năng lực tài chính
5. Giấy ủy quyền thực hiện thủ tục xin cấp ERC
6. Giấy đề nghị thành lập công ty 
7. Điều lệ công ty
8. Danh sách thành viên/ cổ đông công ty
9. Danh sách người đại diện của nhà đầu tư

Hồ sơ sẽ được Pham Do Law soạn thảo song ngữ (Tiếng Việt và 1 ngôn ngữ mà Khách hàng yêu cầu).

1.3. Kết quả mà khách hàng nhận được từ dịch vụ của Pham Do Law

– Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư

– Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp 

– 1 con dấu công ty

– 1 con dấu giám đốc

– 1 Bảng hiệu công ty

– 3 năm chữ ký số

– 1000 số hóa đơn VAT

– Bộ hồ sơ chuẩn để lưu giữ khi bị kiểm tra

– Hỗ trợ mở tài khoản ngân hàng và hướng dẫn góp vốn đúng quy định pháp luật. 

– Tặng 1 quý đầu cho dịch vụ khai báo thuế.

2. Cách 2: Thành lập công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp

Cách thức đầu tư này mới đầu có vẻ đơn giản và dễ dàng cho nhà đầu tư nước ngoài, nhưng hãy cùng Pham Do Law phân tích xem có thật sự như vậy không:

2.1. Quy trình thực hiện

Bước 1: Xin chấp thuận góp vốn, mua cổ phần, mua lại phần vốn góp

Thời gian: 15 ngày làm việc. Thời gian Thực tế sẽ tùy thuộc vào từng địa phương. Có địa phương sẽ nhanh hơn và cũng có địa phương sẽ rất chậm. VD: Thời gian thông thường ở Hồ Chí Minh sẽ là 10-12 ngày làm việc.

Bước 2: Xin chấp thuận chào bán cổ phần riêng lẻ (Nếu có)

Đối với loại hình doanh nghiệp là công ty cổ phần thì sẽ cần phải thực hiện thêm thủ tục này theo đúng quy định tại Điều 125 của Luật doanh nghiệp[2].

Bước 3: Góp vốn hoặc chuyển tiền thanh toán

Nhà đầu tư nước ngoài sở hữu từ 51% vốn đầu tư trở nên sẽ phải mở tài khoản DICA để chuyển tiền góp vốn, thanh toán tiền mua vốn góp/cổ phần theo quy định tại hợp đồng chuyển nhượng vốn/cổ phần.

Đối với nhà đầu tư nước ngoài sở hữu dưới 51% thì không bắt buộc phải góp vốn hoặc thanh toán qua tài khoản DICA. Có thể thực hiện qua tài khoản thanh toán của công ty hoặc chuyển tiền trực tiếp từ tài khoản của bên mua đến tài khoản của bên bán mà không cần thông qua tài khoản của công ty. Bạn nên liên hệ với Pham Do Law để được tư vấn thêm về vấn đề này, vì từng trường hợp sẽ áp dụng khác nhau, bài viết này sẽ quá dài để chúng tôi giải thích hết tại đây.

Bước 4: Khai thuế (Nếu có)

Đối với trường hợp mua lại phần vốn góp/cổ phần thì cần khai báo thuế thu nhập cá nhân hoặc thuế thu nhập doanh nghiệp cho bên bán theo đúng quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Bước 5: Thay đổi chủ sở hữu/thành viên trên ERC 

– Thời gian: 3 ngày làm việc theo quy định của pháp luật. Nhưng thực tế thường kéo dài hơn thành 5-7 ngày làm việc, vì sau khi thành lập công ty, Cơ quan cấp phép sẽ gửi kết quả qua đường bưu điện, nên cần phải theo quy trình của vận chuyển bưu chính, nên phải mất thêm 2-3 ngày để bạn nhận được kết quả

– Hình thức nộp hồ sơ: Online qua website: https://dangkyquamang.dkkd.gov.vn/ cho Phòng đăng ký kinh doanh của Sở kế hoạch và đầu tư.

2.2. Tài liệu cần chuẩn bị

Khách hàng chỉ cần cung cấp các tài liệu sau, các tài liệu, giấy tờ còn lại theo quy định của pháp luật, Pham Do Law sẽ soạn dựa trên các thông tin mà khách hàng cung cấp:

1. Hồ sơ của nhà đầu tư cá nhân:

– Hộ chiếu: Hợp pháp hóa lãnh sự nếu ở nước ngoài, Bản sao có chứng thực nếu đang ở Việt Nam (2 bản)

2. Hồ sơ của nhà đầu tư là công ty:

– Giấy phép kinh doanh: Hợp pháp hóa lãnh sự và dịch công chứng sang tiếng Việt (2 bản) 

– Hộ chiếu của người đại diện của công ty mẹ (Giám đốc/CEO/Người được ủy quyền): Hợp pháp hóa lãnh sự nếu ở nước ngoài, Bản sao có chứng thực nếu đang ở Việt Nam (2 bản)

3. Hộ chiếu/CMND của người đại diện theo pháp luật của công ty Việt Nam (Bỏ qua tài liệu này nếu người đại diện theo pháp luật của công ty Việt Nam đồng thời là nhà đầu tư hoặc người đại diện của nhà đầu tư Hoặc không có thay đổi về người đại diện theo pháp luật): Hợp pháp hóa lãnh sự nếu ở nước ngoài, Bản sao có chứng thực nếu đang ở Việt Nam (2 bản). 

So sánh 2 cách thức thành lập công ty xây dựng có vốn nước ngoài

Pham Do Law thấy rằng 2 cách thức trên đều có những ưu điểm và nhược điểm nhất định. Từng trường hợp cụ thể thì Pham Do Law có thể tham vấn cho khách hàng nên lựa chọn cách thức đầu tư nào. Nhưng cơ bản thì sẽ như sau:

Câu hỏi liên quan đến việc thành lập công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài

Câu hỏi 1: Công ty em là công ty xây dựng có vốn nước ngoài có giàn giáo xây dựng dư, ít sử dụng nên muốn cho thuê giàn giáo thì có được không?

Pham Do Law trả lời: Công ty xây dựng có vốn nước ngoài CÓ THỂ cho thuê giàn giáo, nếu nhà đầu tư nước ngoài đáp ứng đủ các tiêu chí sau: 

Cho thuê giàn giáo xây dựng là thuộc dịch vụ cho thuê Máy móc, thiết bị không có người điều khiển (CPC 83109). Theo quy định tại Điều 10 Nghị định số 118/2015/NĐ-CP: Đối với những ngành, phân ngành dịch vụ chưa cam kết hoặc không được quy định tại Biểu cam kết của Việt Nam trong WTO và điều ước quốc tế về đầu tư khác mà pháp luật Việt Nam chưa có quy định về điều kiện đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài, Cơ quan đăng ký đầu tư lấy ý kiến Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ quản lý ngành để xem xét, quyết định.

Ngành nghề “Cho thuê máy móc, thiết bị xây dựng không kèm người điều khiển” chưa cam kết tại Biểu cam kết của Việt Nam trong WTO. Đối với những nhà đầu tư mang quốc tịch của các nước Asean thì có thể căn cứ vào Hiệp định khung Asean về dịch vụ (AFAS) thì phải thành lập công ty liên doanh với tỷ lệ vốn góp không quá 51% theo Biểu cam kết Asean. Ngoài ra, đối với nhà đầu tư mang quốc tịch của các nước ngoài Asean, giữa Việt Nam và quốc gia đó chưa quy định về việc mở cửa thị trường đối với hoạt động cho thuê máy móc, thiết bị xây dựng không kèm người điều khiển, khi doanh nghiệp muốn đăng ký bổ sung ngành nghề, cơ quan đăng ký đầu tư gửi văn bản hỏi ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các Bộ quản lý ngành.

Đối với các nhà đầu tư mang quốc tịch Hàn Quốc, Nhật Bản thì có thể dựa vào Hiệp định song phương Việt Nam và Hàn Quốc, Nhật Bản. Trong các hiệp định này quy định, các nhà đầu tư nước ngoài có thể thực hiện ngành cho thuê máy móc, thiết bị không kèm người điều khiển và được phép sở hữu 100% vốn đầu tư.

Câu hỏi 2: Tôi là người nước ngoài có tài khoản VND được mở ở ngân hàng Việt Nam và có đủ tiền để chứng minh năng lực tài chính, vậy có thể dùng xác nhận số dư hoặc sao kê ngân hàng của tài khoản này để mở công ty được không?

Pham Do Law trả lời: Bạn có thể nộp giấy xác nhận số dư tài khoản ngân hàng của tài khoản VND đã mở ở Việt Nam để chứng minh cho năng lực tài chính. Pháp luật Việt Nam không cấm điều này. Nhưng bạn phải đảm bảo, số tiền bạn có được là phù hợp với quy định của pháp luật Việt Nam.

Các ý kiến tư vấn hoặc chia sẻ liên quan đến thành lập công ty xây dựng có vốn đầu tư nước ngoài nêu trên chỉ là chia sẻ riêng của Pham Do Law. Các nội dung tư vấn hoặc văn bản pháp luật được trích dẫn trên có thể đã thay đổi hoặc hết hiệu lực vào thời điểm hiện tại. Khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chính xác.

[1] Điều 83. Điều kiện năng lực hoạt động xây dựng

1. Tổ chức phải có đủ điều kiện năng lực theo quy định tại Nghị định này khi tham gia hoạt động xây dựng các lĩnh vực sau đây:
2. a) Khảo sát xây dựng;
3. b) Lập thiết kế quy hoạch xây dựng;
4. c) Thiết kế, thẩm tra thiết kế xây dựng;
5. d) Tư vấn quản lý dự án đầu tư xây dựng;

đ) Thi công xây dựng công trình;

1. e) Tư vấn giám sát thi công xây dựng công trình;
2. g) Kiểm định xây dựng;
3. h) Quản lý chi phí đầu tư xây dựng.

2.52 Tổ chức khi tham gia hoạt động xây dựng các lĩnh vực quy định tại các điểm a, b, c, d, đ và e khoản 1 Điều này phải có chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng (sau đây gọi tắt là chứng chỉ năng lực), trừ các trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này. Các lĩnh vực, phạm vi hoạt động của chứng chỉ năng lực thực hiện theo quy định tại Phụ lục VII Nghị định này. Trường hợp tổ chức đã được cấp chứng chỉ năng lực có lĩnh vực hoạt động xây dựng khác với quy định tại Phụ lục VII Nghị định này thì lĩnh vực hoạt động xây dựng ghi trên chứng chỉ năng lực khi được gia hạn là lĩnh vực quy định tại Phụ lục VII Nghị định này được xác định tương ứng theo kinh nghiệm thực hiện công việc phù hợp của tổ chức kê khai trong đơn đề nghị cấp chứng chỉ năng lực.

[2] Điều 125. Chào bán cổ phần riêng lẻ

1. Chào bán cổ phần riêng lẻ của công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
2. a) Không chào bán thông qua phương tiện thông tin đại chúng;
3. b) Chào bán cho dưới 100 nhà đầu tư, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp hoặc chỉ chào bán cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.
4. Công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng thực hiện chào bán cổ phần riêng lẻ theo quy định sau đây:
5. a) Công ty quyết định phương án chào bán cổ phần riêng lẻ theo quy định của Luật này;
6. b) Cổ đông của công ty thực hiện quyền ưu tiên mua cổ phần theo quy định tại khoản 2 Điều 124 của Luật này, trừ trường hợp sáp nhập, hợp nhất công ty;
7. c) Trường hợp cổ đông và người nhận chuyển quyền ưu tiên mua không mua hết thì số cổ phần còn lại được bán cho người khác theo phương án chào bán cổ phần riêng lẻ với điều kiện không thuận lợi hơn so với điều kiện chào bán cho các cổ đông, trừ trường hợp Đại hội đồng cổ đông có chấp thuận khác.
8. Nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần chào bán theo quy định tại Điều này phải làm thủ tục về mua cổ phần theo quy định của Luật Đầu tư.